อุตสาหกรรมหลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดี (LED Lighting) ของไทยในปัจจุบัน กำลังอยู่ในช่วงของการเปลี่ยนถ่ายเทคโนโลยี และกำลังเติบโตไปพร้อมๆ กับตลาดโลกที่มีอัตราการเติบโตต่อปีเฉลี่ยสูงถึงราว 35% โดยอีไอซีมองว่าการเติบโตของตลาดจะเป็นการเพิ่มโอกาสสำหรับการลงทุนที่มากขึ้น ประกอบกับการสร้างโอกาสในอุตสาหกรรมจากการผลิตไปสู่การบริการมากขึ้น โดยในระยะยาวต้องศึกษาเทคโนโลยีที่ใกล้เคียงกันควบคู่ไปด้วย
นายธีระยุทธ ไทยธุระไพศาล Economic Intelligence Center (EIC) ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) มองว่า มูลค่าของตลาดหลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีทั่วโลกมีการเติบโตขึ้นแบบก้าวกระโดดในระยะที่ผ่านมา จากวิวัฒนาการของเทคโนโลยีในอุตสาหกรรม ปีนี้คาดการณ์ว่ามูลค่าของตลาดหลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีจะมีการปรับตัวเพิ่มขึ้นสูงถึงราว 30 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ จากเดิมในปี 2010 ที่มีอยู่แค่ราว 5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
ทั้งนี้ อัตราการเติบโตต่อปีเฉลี่ยที่สูงถึงราว 35% เป็นผลสืบเนื่องมาจากการเข้ามาของเทคโนโลยี SSL (Solid-State Lighting) ในช่วงปี 2000 ซึ่งในช่วงเวลานั้น SSL ถือว่าเป็นเทคโนโลยีใหม่สำหรับอุตสาหกรรมหลอดไฟส่องสว่างทั่วโลก ที่ใช้แหล่งกำเนิดแสงของหลอดไฟมาจากแอลอีดี (Light-Emitted Diode: LED) โดยภายในระยะเวลาเพียงแค่ 10 ปี หลังจากการเข้ามาของ SSL หลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีถูกพัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็วจนสามารถที่จะแข่งขันกับหลอดไฟส่องสว่างแบบดั้งเดิมได้
ซึ่งในปัจจุบันหลอดไฟประเภทนี้ สามารถที่จะสร้างข้อได้เปรียบที่ดีกว่าหลอดไฟส่องสว่างแบบดั้งเดิมเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของประสิทธิภาพ (efficacy) ที่สูงกว่าเกือบ 50% รวมไปถึงค่าความถูกต้องของสี (Color Rendering Index: CRI) และค่าสีของแสงไฟจากอุณหภูมิหลอด (Correlated Color Temperature: CCT) ซึ่งทำให้ได้ภาพที่ใกล้เคียงความเป็นจริงมากกว่า
นอกจากนี้ อายุการใช้งานยังยาวนานกว่า 2-5 เท่า (life time) (รูปที่ 2) หากมีการพิจารณาโดยรวม ประมาณการได้ว่าหลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีจะสามารถลดค่าไฟฟ้าได้ถึง 80% ส่งผลให้ผู้บริโภคเริ่มเปลี่ยนพฤติกรรมหันมาใช้หลอดไฟประเภทนี้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ไทยหันมาใช้หลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีมากขึ้น อีกทั้งตลาดในประเทศยังมีทิศทางการเติบโตตามตลาดโลก แม้ว่าตลาดหลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีส่วนใหญ่จะอยู่ที่ยุโรป จีน สหรัฐอเมริกา และญี่ปุ่น ซึ่งมีมูลค่าของตลาดรวมกันกว่า 70% ของมูลค่าตลาดทั้งหมดทั่วโลก
แต่ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา หลอดไฟประเภทนี้เริ่มเป็นที่รู้จักและได้รับความนิยมมากขึ้นในไทย โดยปี 2015 มูลค่าของตลาด2มีการปรับตัวเพิ่มขึ้นถึงราว 36% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ซึ่งปรับขึ้นมาอยู่ที่ราว 100 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (~0.4% ของมูลค่าตลาดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีทั่วโลก) สอดคล้องกับทิศทางการเติบโตของตลาดทั่วโลก ทั้งนี้ คาดว่าปีนี้ มูลค่าของตลาดในไทยมีแนวโน้มที่จะปรับตัวเพิ่มขึ้นไปอยู่ที่ราว 115 – 120 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ จากแนวโน้มการนำเข้าของไทยซึ่งคิดเป็น 90% ของมูลค่าตลาดในไทยที่มีการปรับตัวเพิ่มขึ้น โดยมูลค่าการนำเข้าของไทยในไตรมาส 1 ของปี 2016 มีการปรับตัวเพิ่มขึ้นถึงราว 20% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า
ขณะที่ไทยก็มีผู้ประกอบการหลอดไฟประเภทนี้กว่า 100 บริษัทที่ดำเนินกิจการครอบคลุมตั้งแต่การผลิตชิป การประกอบหลอดไฟ การออกแบบแสงและการติดตั้ง โดยนับแต่ต้นปี 2015 มาจนถึงปัจจุบัน มีผู้ประกอบการที่ยื่นขอสิทธิประโยชน์จากบีโอไออย่างต่อเนื่อง คิดเป็นมูลค่ารวมอยู่ที่ราว 4.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ อย่างไรก็ดี ปัจจุบันไทยยังต้องพึ่งพาการนำเข้าจากจีนอยู่เป็นส่วนใหญ่ราว 80% ของมูลค่าการนำเข้าทั้งหมด เนื่องจาก จีนมีข้อได้เปรียบในเรื่องของต้นทุนการผลิตที่ถูกกว่า
ทั้งนี้ อีไอซีมองว่าผู้ประกอบการไทยยังมีโอกาสที่จะพัฒนา และเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับอุตสาหกรรมนี้ได้ โดยลดการผลิตหลอดไฟแบบดั้งเดิมลง มองหาโอกาสใหม่ๆ ในการเข้าไปร่วมทุน หรือควบรวมกิจการกับผู้ประกอบการที่มีเทคโนโลยี ในการผลิตหลอดไฟส่องสว่างแบบแอลอีดีแทน รวมไปถึงผู้ประกอบการควรที่จะวางแผนเพิ่มยอดขายจากตลาดที่เติบโตขึ้น ควบคู่ไปกับการมองหาแนวทางในการเพิ่มศักยภาพของกิจการไปในรูปแบบของการบริการ (ออกแบบและติดตั้ง) ให้มากขึ้น เนื่องจาก เป็นส่วนที่มีมูลค่าเพิ่มซึ่งสูงกว่าการผลิต นับว่าจะช่วยเพิ่มโอกาสทางธุรกิจให้กับผู้ประกอบการได้ในระยะต่อไป
